Từ “bi kịch gia đình” đến vụ án hình sự

Anh T1. (con trai ông T.) đã có gia đình nhưng vẫn duy trì quan hệ tình cảm với chị H., người cũng đã lập gia đình. Bất chấp sự can ngăn, anh T1. vẫn lén lút duy trì mối quan hệ. Từ bức xúc, giận dữ đến tuyệt vọng, gia đình ông T. đã lựa chọn cách hành xử sai lầm: “Thuê người xử lý” thay vì tìm đến giải pháp hợp pháp.

Hậu quả là chị H. bị thương tích 45% sức khỏe, nhóm đối tượng thực hiện hành vi lĩnh án hình sự, gia đình ông T. mất đi người trụ cột, phải bỏ ra số tiền lớn để bồi thường, còn xã hội thêm một vụ án đau lòng chỉ vì sự bồng bột và thiếu niềm tin vào pháp luật.

Đây không chỉ là bi kịch của một gia đình, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho cả xã hội.

Ngoại tình, khoảng trống trong pháp luật hiện hành

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, hành vi bị cấm chỉ là “kết hôn” hoặc “chung sống như vợ chồng” với người khác. Trong khi đó, phần lớn các mối quan hệ ngoại tình hiện nay lại diễn ra dưới dạng “quan hệ tình cảm, tình dục” mà không chung sống cùng nhà, không đăng ký kết hôn. Như vậy, theo quy định hiện hành, quan hệ này không thuộc các hành vi bị cấm, do đó rất khó xử lý.

Mức phạt hành chính từ 3 - 5 triệu đồng quy định tại khoản 1 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP chỉ đủ chi phí một bữa tiệc bình thường, hoàn toàn không đủ sức răn đe. Đặt trong bối cảnh các gia đình tan vỡ, con cái tổn thương, xã hội bất ổn thì chế tài này rõ ràng là “quá nhẹ tay”.

Câu hỏi đặt ra là phải chăng pháp luật đang đứng ngoài những nỗi đau âm ỉ, dai dẳng của hàng nghìn gia đình? Phải chăng chúng ta mới chỉ coi ngoại tình là “chuyện riêng tư” mà chưa nhìn nhận đúng mức tác động nghiêm trọng của nó tới xã hội?

Ngoại tình, mầm mống của bạo lực và tội phạm

Không ít vụ án đau lòng, từ đánh ghen, hủy hoại nhan sắc đến án mạng, đều có chung một nguồn cơn: Ngoại tình. Đây là “mồi lửa” thổi bùng ghen tuông, thù hận, và trong nhiều trường hợp, dẫn đến hành vi phạm tội.

Với gia đình, ngoại tình là sự phản bội niềm tin, đập vỡ hạnh phúc, để lại tổn thương sâu sắc cho người bạn đời. Với con cái, đó là vết nhơ khó phai, tước đi quyền được sống trong một mái ấm trọn vẹn, gieo mặc cảm kéo dài cả đời. Với xã hội, ngoại tình góp phần xói mòn chuẩn mực đạo đức, gia tăng ly hôn, bạo lực gia đình, và những vụ án đau lòng như vụ việc vừa qua.

Có thể nói, ngoại tình không còn là “chuyện riêng” của một cặp vợ chồng, mà là vấn đề xã hội cần được nhìn nhận đúng bản chất là hành vi vi phạm pháp luật, là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến những hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng khác, do đó cần có chế tài mạnh mẽ để ngăn chặn.

Pháp luật cần phải “mạnh tay”

Trước những hệ lụy nặng nề, pháp luật không thể tiếp tục dừng ở những chế tài hành chính “cho có”. Cần bổ sung định nghĩa rõ ràng về ngoại tình trong luật, không chỉ dừng lại ở “chung sống như vợ chồng”; nâng mức chế tài, từ phạt hành chính đến buộc bồi thường cho vợ/chồng và con cái, thậm chí xử lý hình sự trong trường hợp gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng; tăng cường biện pháp phòng ngừa, thông qua tuyên truyền pháp luật, giáo dục đạo đức, và sự lên án công khai của xã hội. Người có ảnh hưởng, KOLs, cán bộ, công chức,… nếu ngoại tình, cần bị xem xét trách nhiệm nghiêm khắc hơn, bởi họ là tấm gương của cộng đồng.

Vụ án gia đình ông T. là một lời nhắc nhở đau xót: khi pháp luật chưa đủ sức răn đe, khi ngoại tình vẫn bị coi nhẹ, thì những “án mạng gia đình” vẫn còn có nguy cơ tái diễn.

Ngoại tình không chỉ là “câu chuyện tình cảm” của hai cá nhân. Đó là hành vi phá vỡ cam kết hôn nhân, gây tổn hại cho gia đình, cho con cái, và đe dọa sự ổn định xã hội. Nếu đạo đức chưa đủ để ngăn chặn, thì pháp luật phải trở thành hàng rào vững chắc.

Gia đình là tế bào của xã hội. Muốn xã hội bình yên, pháp luật phải nghiêm khắc với những hành vi phá vỡ nền tảng gia đình – trong đó ngoại tình chính là một căn bệnh xã hội cần được nhận diện và xử lý nghiêm minh.

Chia sẻ của Luật sư Phan Thụy Khanh trên Tạp chí điện tử Luật sư Việt Nam ngày 28/08/2025.