Thành lập công ty (thành lập doanh nghiệp) là việc cá nhân hay tổ chức muốn kinh doanh thực hiện các thủ tục về pháp lý, đăng ký kinh doanh tại cơ quan chức năng có thẩm quyền để xác định tư cách pháp lý cho công ty cũng như đảm bảo rằng các hoạt động của công ty đó có được sự bảo hộ của pháp luật.
Dưới đây là một số điều quan trọng người thảnh lập công ty cần lưu ý khi chuẩn bị thành lập công ty tại Liên Chiểu:
(i) Về vốn (vốn điều lệ, pháp định, ký quỹ)
Vốn điều lệ: Theo Khoản 34 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định: “Vốn điều lệ là tổng giá trị tài sản do các thành viên công ty, chủ sở hữu công ty đã góp hoặc cam kết góp khi thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh; là tổng mệnh giá cổ phần đã bán hoặc được đăng ký mua khi thành lập công ty cổ phần”. Hiện nay Luật Doanh nghiệp không quy định số vốn điều lệ tối thiểu buộc công ty cần có khi đăng ký thành lập công ty (trừ trường hợp kinh doanh trong ngành, nghề yêu cầu về vốn pháp định, vốn ký quỹ). Số vốn này do công ty tự đăng ký và không cần phải chứng minh bằng tiền mặt, tài khoản hay bất cứ hình thức nào khác. Tuy nhiên người thành lập công ty cần phải chịu trách nhiệm trong phạm vi số vốn điều lệ đã khai khi đăng ký công ty. Vốn điều lệ chính là cam kết trách nhiệm bằng tài sản của công ty với khách hàng, đối tác, vì thế nếu để quá thấp sẽ làm giảm niềm tin với khách hàng, đối tác trong kinh doanh; còn nếu để mức vốn điều lệ cao thì cam kết trách nhiệm bằng tài sản của công ty và nguy cơ rủi ro cũng cao nhưng sẽ dễ dàng tạo sự tin tưởng với các khách hàng, đối tác hơn. Do đó, tùy thuộc vào ngành nghề lựa chọn, năng lực tài chính và mục đích kinh doanh mà người thành lập công ty tự quyết định số vốn điều lệ phù hợp.
Công ty phải góp đủ số vốn điều lệ đăng ký trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Quá thời hạn quy định và vẫn không góp đủ vốn điều lệ thì trong vòng 30 ngày kể từ ngày cuối cùng phải góp đủ vốn, công ty phải đăng ký thay đổi vốn điều lệ.
Vốn pháp định: Là mức vốn tối thiểu mà pháp luật quy định nếu công ty kinh doanh trong các ngành, nghề yêu cầu về vốn pháp định. Đây là những ngành, nghề có tính chất quan trọng, đặc thù hoặc rủi ro cao. Dưới đây là một số ví dụ về các ngành nghề yêu cầu vốn pháp định:
Vốn ký quỹ: Là mức vốn, tài sản tối thiểu được gửi trong ngân hàng/tổ chức tín dụng nếu công ty kinh doanh các ngành, nghề có yêu cầu về mức ký quỹ. Phần vốn ký quỹ này được dùng để đảm bảo các hoạt động bình thường của công ty và đảm bảo việc thực hiện nghĩa vụ, trách nhiệm của công ty đối với đối tác, khách hàng. Dưới đây là một số ví dụ ngành, nghề yêu cầu mức vốn ký quỹ như sau:
(ii) Về chủ thể thành lập công ty
Theo quy định tại Khoản 1, 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020, tất cả tổ chức, cá nhân đều có quyền thành lập, góp vốn thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam trừ những trường hợp sau:
(iii) Về ngành nghề kinh doanh
Khi chuẩn bị thành lập công ty, việc lựa chọn ngành nghề kinh doanh rất quan trọng. Người thành lập công ty được quyền đăng ký kinh doanh những ngành, nghề mà luật không cấm, nhưng các ngành nghề đó phải nằm trong hệ thống mã ngành kinh tế Việt Nam hoặc phải được quy định cụ thể tại văn bản pháp luật chuyên ngành.
Còn đối với những ngành, nghề có điều kiện đặc biệt như giấy phép, văn bằng, chứng chỉ, Giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, vốn pháp định... thì công ty phải đảm bảo đáp ứng được điều kiện của từng ngành nghề theo quy định của pháp luật. Người thành lập công ty có thể tra cứu danh mục ngành, nghề kinh doanh có điều kiện tại Phụ lục IV của Luật Đầu tư 2020.
(iv) Về loại hình công ty
Loại hình công ty là yếu tố mà người thành lập công ty cần phải xem xét và nắm vững, cần phải hiểu rõ đặc điểm của từng loại hình công ty để có thể xác định và chọn lựa loại hình công ty phù hợp nhất với định hướng phát triển của công ty. Căn cứ theo Luật Doanh nghiệp 2020, hiện nay có 05 loại hình công ty phổ biến tại Việt Nam gồm:
Tương ứng với mỗi loại hình sẽ có những đặc điểm khác nhau liên quan đến các yếu tố ràng buộc như cơ cấu tổ chức, khả năng huy động vốn, điều kiện tuân thủ…Những yếu tố chính mà người thành lập công ty cần cân nhắc để lựa chọn loại hình tổ chức phù hợp như: thuế, trách nhiệm pháp lý, khả năng chuyển nhượng, bổ sung, thay thế, quy mô công ty để thu hút nhà đầu tư khác…
(v) Về tên công ty
Theo Điều 37, Điều 38 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về tên công ty như sau:
(vi) Về trụ sở công ty
Theo Điều 42 Luật Doanh nghiệp 2020, trụ sở chính của công ty phải thỏa mãn các điều kiện sau:
(vii) Về người đại diện theo pháp luật của công ty
Theo Điều 12 Luật Doanh nghiệp 2020, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp cần đáp ứng những điều kiện sau:
Lưu ý: Trên đây là những lưu ý chung khi thành lập công ty. Tùy theo loại hình công ty mà người thành lập công ty lựa chọn sẽ có thêm những lưu ý cụ thể khác theo quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020.
Theo Chương IV Nghị định 01/2021/NĐ-CP quy định hồ sơ đăng ký đối với từng loại hình công ty như sau:
LOẠI HÌNH CÔNG TY |
HỒ SƠ ĐĂNG KÝ CÔNG TY |
Doanh nghiệp tư nhân
|
- Giấy đề nghị đăng ký công ty - Bản sao giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với chủ công ty tư nhân |
Công ty hợp danh
|
- Giấy đề nghị đăng ký công ty - Điều lệ công ty - Danh sách thành viên - Bản sao các giấy tờ: + Giấy tờ pháp lý của thành viên công ty, của người đại diện theo ủy quyền và văn bản cử người đại diện theo ủy quyền + Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với trường hợp công ty được thành lập hoặc tham gia thành lập bởi nhà đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài |
Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên
|
- Giấy đề nghị đăng ký công ty - Điều lệ công ty - Danh sách thành viên - Bản sao các giấy tờ: + Giấy tờ pháp lý của người đại diện theo pháp luật của công ty + Giấy tờ pháp lý của thành viên công ty; giấy tờ pháp lý của người đại diện theo ủy quyền của thành viên và văn bản cử người đại diện theo ủy quyền - Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nếu công ty được thành lập hoặc tham gia thành lập bởi nhà đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài |
Công ty cổ phần |
- Giấy đề nghị đăng ký công ty - Điều lệ công ty - Danh sách cổ đông sáng lập và danh sách cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài - Bản sao các giấy tờ: + Giấy tờ pháp lý của người đại diện theo pháp luật của công ty + Giấy tờ pháp lý của cổ đông sáng lập, cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài; giấy tờ pháp lý của người đại diện theo ủy quyền của cổ đông sáng lập, cổ đông tổ chức đầu tư nước ngoài và văn bản cử người đại diện theo ủy quyền - Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nếu công ty được thành lập hoặc tham gia thành lập bởi nhà đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài |
Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên
|
- Giấy đề nghị đăng ký công ty - Điều lệ công ty - Bản sao các giấy tờ: + Giấy tờ pháp lý của người đại diện theo pháp luật của công ty + Giấy tờ pháp lý của chủ sở hữu công ty; giấy tờ pháp lý của người đại diện theo ủy quyền và văn bản cử người đại diện theo ủy quyền + Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nếu công ty được thành lập bởi nhà đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài |
Người nộp hồ sơ nộp bộ hồ sơ đăng ký doanh nghiệp (tuỳ vào từng loại hình doanh nghiệp theo quy định tại Nghị định số 01/2021/NĐ-CP) tại Phòng Đăng ký kinh doanh nơi công ty đặt trụ sở chính.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, Phòng Đăng ký kinh doanh trao Giấy biên nhận về việc nhận hồ sơ cho người nộp hồ sơ. Phòng Đăng ký kinh doanh cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ. Trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ, Phòng Đăng ký kinh doanh sẽ thông báo bằng văn bản nội dung cần sửa đổi, bổ sung cho người thành lập doanh nghiệp hoặc doanh nghiệp trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ.
Người nộp hồ sơ kê khai thông tin, tải văn bản điện tử, ký xác thực hồ sơ đăng ký doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử và thanh toán phí, lệ phí đăng ký doanh nghiệp theo quy trình trên cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp (https://dangkykinhdoanh.gov.vn).
Sau khi hoàn thành việc gửi hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, người nộp hồ sơ sẽ nhận được Giấy biên nhận hồ sơ đăng ký doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử.
Trường hợp hồ sơ đủ điều kiện cấp đăng ký doanh nghiệp, Phòng Đăng ký kinh doanh thực hiện cấp đăng ký doanh nghiệp và thông báo cho doanh nghiệp về việc cấp đăng ký doanh nghiệp. Trường hợp hồ sơ chưa đủ điều kiện cấp đăng ký doanh nghiệp, Phòng Đăng ký kinh doanh gửi thông báo qua mạng thông tin điện tử cho doanh nghiệp để yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ.
Người nộp hồ sơ sử dụng tài khoản đăng ký kinh doanh để kê khai thông tin, tải văn bản điện tử và ký xác thực hồ sơ đăng ký doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử và thanh toán phí, lệ phí đăng ký doanh nghiệp theo quy trình trên cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp (https://dangkykinhdoanh.gov.vn). Trường hợp ủy quyền thực hiện thủ tục đăng ký doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử sử dụng tài khoản đăng ký kinh doanh, văn bản ủy quyền phải có thông tin liên hệ của người ủy quyền để xác thực việc nộp hồ sơ đăng ký doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử.
Sau khi hoàn thành việc gửi hồ sơ đăng ký, người nộp hồ sơ sẽ nhận được Giấy biên nhận hồ sơ đăng ký doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử.
Phòng Đăng ký kinh doanh cấp đăng ký doanh nghiệp cho doanh nghiệp trong trường hợp hồ sơ đủ điều kiện và thông báo cho doanh nghiệp về việc cấp đăng ký doanh nghiệp. Trường hợp hồ sơ chưa đủ điều kiện, Phòng Đăng ký kinh doanh gửi thông báo qua mạng thông tin điện tử cho doanh nghiệp để yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ.
Luật Doanh nghiệp quy định chủ sở hữu công ty hoặc người đại diện theo pháp luật của công ty là người nộp trực tiếp hồ sơ, nếu trường hợp người nộp là người khác thì phải được chủ sở hữu công ty hoặc người đại diện theo pháp luật của công ty ủy quyền cho đi nộp. Đối với người được ủy quyền thì phải mang theo giấy ủy quyền hợp lệ và giấy tờ cá nhân như căn cước công dân.
Chi phí thành lập công ty tại Liên Chiểu bao gồm rất nhiều khi phí khác nhau, cụ thể:
Ngoài các chi phí này, khi sử dụng dịch vụ thành lập công ty, người thành lập còn phải trả chi phí cho các đơn vị cung cấp dịch vụ gồm: Chi phí thiết kế, in ấn biển hiệu công ty; chi phí dịch vụ kê khai và đăng ký thuế lần đầu; chi phí tiếp đón đoàn kiểm tra của cơ quan thuế; chi phí trang bị cơ sở vật chất của công ty, chi phí thuê mặt bằng kinh doanh – trụ sở…
Theo quy định pháp luật, sau khi có giấy phép Đăng ký kinh doanh thì công ty cần thực hiện các công việc như sau:
(i) Công bố thông tin doanh nghiệp lên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp
Công ty phải thực hiện việc công bố thông tin lên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp theo trình tự, thủ tục đúng quy định.
(ii) Khắc và công bố con dấu công ty
Công ty có quyền quyết định số lượng, hình thức, nội dung và mẫu con dấu, việc quản lý và sử dụng con dấu, trừ trường hợp Điều lệ công ty có quy định khác. Sau khi làm con dấu thì phải thông báo với Phòng Đăng ký kinh doanh để được đăng tải công khai trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
(iii) Treo bảng hiệu tại địa chỉ trụ sở công ty
Kể từ khi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp có hiệu lực, cần phải tiến hành treo bảng hiệu tại địa chỉ trụ sở công ty. Bảng hiệu công ty cần đảm bảo các tiêu chí sau:
(iv) Mua và phát hành hóa đơn điện tử
Theo quy định hiện nay thì việc sử dụng hóa đơn điện tử là bắt buộc với công ty. Sau khi lựa chọn được nhà cung cấp, công ty tiến hành thông báo phát hành hóa đơn với Cơ quan thuế.
(v) Đăng ký tài khoản ngân hàng
Mỗi công ty cần ít nhất một tài khoản ngân hàng (đứng tên theo công ty) để sử dụng trong các trường hợp như: Nộp thuế điện tử, nhận thanh toán từ khách hàng, giao dịch khác...Khi mở tài khoản tại ngân hàng, người thảnh lập công ty cần chuẩn bị:
(vi) Đăng ký khai thuế qua mạng
Công ty tiến hành đăng nhập hệ thống thuế điện tử (Etax) với tài khoản cấp bởi Cơ quan thuế để tiến hành đăng ký các tờ khai cần thiết. Hệ thống thuế điện tử Etax cần truy cập là: https://thuedientu.gdt.gov.vn.
(vii) Nộp tờ khai & nộp thuế môn bài
Công ty cần nộp tờ khai thuế môn bài và nộp lệ phí môn bài. Mức đóng lệ phí môn bài được quy định như sau: Từ 10 tỷ trở lên đóng 3.000.000 đồng/năm; dưới 10 tỷ đóng 2.000.000 đồng/năm; văn phòng đại diện, chi nhánh, địa điểm kinh doanh đóng 1.000.000 đồng/năm.
(vii) Chuẩn bị đầy đủ các điều kiện kinh doanh đối với những ngành nghề kinh doanh có điều kiện
Công ty thực hiện một số thủ tục khác đối với các ngành nghề kinh doanh có điều kiện để đáp ứng đầy đủ về mặt pháp lý, chẳng hạn như xin cấp Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm (ngành sản xuất hàng thực phẩm), quyết định cho phép thành lập trường (đối với ngành giáo dục)...
Nên thành lập Công ty cổ phần hay Công ty trách nhiệm hữu hạn?
Việc lựa chọn giữa Công ty cổ phần và Công ty trách nhiệm hữu hạn (Công ty TNHH) tùy thuộc vào quy mô và mục tiêu của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp có mục tiêu cổ phần hóa và có quy mô hoạt động lớn thì Công ty cổ phần là một lựa chọn phù hợp. Mặt khác, nếu doanh nghiệp có quy mô hoạt động nhỏ, ít cổ đông, ít vốn, muốn đơn giản hóa thủ tục pháp lý, thuế thì thành lập Công ty trách nhiệm hữu hạn sẽ là lựa chọn tối ưu.
Cần bao nhiêu vốn để thành lập công ty? Công ty phải chứng minh vốn điều lệ không?
Tùy thuộc vào mục đích hoạt động và khả năng tài chính của công ty, người thành lập công ty có thể tự quyết định mức vốn điều lệ cần thiết để hoạt động. Tuy nhiên, khi thành lập công ty kinh doanh trong các ngành nghề có yêu cầu về vốn pháp định hoặc ký quỹ, người thành lập công ty cần lưu ý rằng vốn điều lệ của công ty phải đáp ứng tối thiểu mức vốn pháp định hoặc ký quỹ theo quy định của pháp luật.
Theo Luật Doanh nghiệp 2020 và các văn bản pháp luật liên quan thì không yêu cầu bắt buộc phải chứng minh có đủ vốn khi đăng ký thành lập công ty. Tuy nhiên, nếu phát sinh vấn đề gì trong quá trình hoạt động, công ty sẽ chịu trách nhiệm đối với số vốn đã đăng ký.
Các loại thuế phải nộp sau khi thành lập công ty là gì?
Thuế môn bài: Nếu công ty đăng ký vốn điều lệ trên 10 tỷ đồng thì mức thuế môn bài cần đóng hàng năm là 3.000.000 đồng; nếu công ty đăng ký vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở xuống thì mức thuế môn bài cần đóng hàng năm là 2.000.000 đồng; nếu công ty đăng ký thành lập chi nhánh, địa điểm kinh doanh, văn phòng đại diện thì mức thuế môn bài cần đóng hàng năm là 1.000.000 đồng.
Thuế giá trị gia tăng (VAT): Khoản thuế này công ty cần đóng theo quý báo cáo của công ty, mức thuế VAT tuỳ thuộc vào chính sách của Nhà nước ở từng giai đoạn.
Thuế thu nhập doanh nghiệp: Khoản thuế này công ty đóng sau khi kết thúc năm tài chính khi kinh doanh có lãi. Mức đóng thuế thu nhập doanh nghiệp là từ 20-25% trên lợi nhuận kê khai thuế.
Thuế xuất khẩu: Khoản thuế này công ty đóng khi thực hiện việc xuất khẩu hàng hóa, mức thuế suất này tùy thuộc vào ngành nghề, hàng hóa công ty kinh doanh.
Thuế nhập khẩu: Khoản thuế này công ty đóng khi thực hiện việc nhập khẩu hàng hóa, mức thuế suất này tùy thuộc vào ngành nghề, hàng hóa công ty kinh doanh.
Thuế thu nhập cá nhân: Khoản thuế này công ty đóng thay cho người lao động, thường từ 10% của phần thu nhập trên 11.000.000 đồng/tháng.
Thuế tiêu thụ đặc biệt: Khoản thuế này áp dụng cho các ngành không được khuyến khích như ô tô, rượu, bia..
Thuế bảo vệ môi trường: Khoản thuế này áp dụng cho các ngành hạn chế sử dụng như túi ni lông, thuốc diệt cỏ, xăng dầu, than, diệt mối…
Thành lập công ty có cần bằng cấp không?
Trên cơ sở quy định của Luật Doanh nghiệp 2020 và các văn bản pháp luật liên quan thì không yêu cầu cá nhân hoặc tổ chức cung cấp bằng cấp hoặc chứng chỉ hành nghề khi chuẩn bị hồ sơ thành lập công ty.
Đăng ký cùng lúc nhiều ngành nghề kinh doanh được không?
Các công ty được phép kinh doanh trong các ngành nghề pháp luật không cấm và được quyền đăng ký cùng lúc nhiều ngành nghề kinh doanh. Chỉ những ngành nghề đã được đăng ký và kê khai trong hồ sơ đăng ký công ty mới được phép kinh doanh. Vì vậy, khi đăng ký các ngành nghề kinh doanh cho công ty trong hồ sơ đăng lập công ty, công ty cần chọn phạm vi rộng để đảm bảo được quyền kinh doanh trong các ngành nghề phù hợp.
Cơ quan thuế có xác minh địa chỉ công ty không?
Tùy vào địa chỉ của công ty mà Cơ quan thuế sẽ cử cán bộ kiểm tra và xác minh địa chỉ sau khi công ty được thành lập. Thời điểm kiểm tra có thể xảy ra ngay sau khi công ty hoạt động trong vài tháng hoặc một thời gian sau. Nếu Cơ quan thuế kiểm tra nhận thấy rằng công ty không treo bảng hiệu tại địa chỉ đã đăng ký, họ có thể tiến hành “khóa mã số thuế”.