Lịch sử Việt Nam là lịch sử dựng nước đi liền với giữ nước. Trong suốt hàng nghìn năm, dân tộc ta luôn phải đối mặt với những kẻ thù hùng mạnh hơn nhiều lần về tiềm lực kinh tế, quân sự. Nhưng chính lòng yêu nước đã trở thành vũ khí tinh thần mạnh mẽ, giúp cha ông ta làm nên những kỳ tích, bảo vệ vững chắc non sông gấm vóc. Đặc biệt trong thế kỷ XX, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, lòng yêu nước được nâng lên thành sức mạnh thời đại, thôi thúc hàng triệu người con đất Việt đứng lên giành độc lập, tự do. Hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đã làm rạng rỡ tên tuổi Việt Nam trên bản đồ thế giới, khẳng định chân lý: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”.
Khối diễu hành Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại lễ Diễu binh, diễu hành Kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam - Thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
Sau năm 1975, đất nước thống nhất nhưng phải đối mặt với muôn vàn khó khăn: hậu quả chiến tranh, bao vây cấm vận, nghèo nàn, lạc hậu. Trong bối cảnh ấy, lòng yêu nước không còn là cầm súng ra trận mà là ý chí kiên cường vượt khó, tinh thần lao động sáng tạo, khát vọng đưa đất nước vươn lên. Công cuộc Đổi mới từ năm 1986 là bước ngoặt lịch sử, thể hiện bản lĩnh trí tuệ của Đảng trong lựa chọn mô hình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, mở cửa hội nhập quốc tế. Lòng yêu nước từ đây gắn liền với hành động cụ thể: Đổi mới tư duy, dám nghĩ, dám làm, khẳng định trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam trên trường quốc tế.
Thực tiễn phát triển những thập niên qua đã xuất hiện nhiều doanh nhân, trí thức tiêu biểu – những người không chỉ làm giàu cho bản thân mà còn góp phần nâng cao vị thế quốc gia. Họ chính là minh chứng sinh động cho sự chuyển hóa của lòng yêu nước trong hòa bình: từ tinh thần hy sinh thành tinh thần khởi nghiệp, sáng tạo, hội nhập, làm giàu cho Tổ quốc.
Trong tiến trình xây dựng và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước luôn coi trọng việc tôn vinh, khơi dậy truyền thống yêu nước thông qua các sự kiện lịch sử trọng đại. Năm 2025, cả nước sẽ chứng kiến hai dấu mốc đặc biệt: 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (A50) và 80 năm Cách mạng Tháng Tám (A80). Đây không chỉ là dịp để tri ân công lao cha ông, mà còn là cơ hội khẳng định tính chính nghĩa, tính trường tồn của con đường dân tộc ta đã lựa chọn: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đồng thời, A50 và A80 là lời nhắc nhở thế hệ hôm nay rằng: truyền thống chỉ thực sự có ý nghĩa khi được tiếp nối bằng trách nhiệm và hành động thiết thực – học tập, sáng tạo, bảo vệ Tổ quốc, sống nhân ái, xây dựng đất nước thịnh vượng.
Kể từ sau Cách mạng Tháng Tám 1945, lòng yêu nước và tự hào dân tộc đã trở thành động lực thúc đẩy nhân dân vượt khó, giành nhiều thành tựu to lớn. Việt Nam từ một quốc gia nghèo, bị chiến tranh tàn phá, đã trở thành nền kinh tế phát triển năng động trong khu vực, có uy tín ngày càng cao trong cộng đồng quốc tế. Trong chính trị, đối ngoại, quốc phòng – an ninh, thể thao, văn hóa…, lòng yêu nước tiếp tục được chuyển hóa thành sức mạnh tinh thần, thành ý chí kiên cường bảo vệ chủ quyền, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, góp phần nâng cao vị thế quốc gia.
Nếu nhìn lại các dấu mốc, ta thấy: Năm 1945 mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc và tự do, năm 1986 mở ra kỷ nguyên đổi mới và phát triển. Ngày nay, thế hệ trẻ có sứ mệnh viết tiếp những trang sử mới bằng trí tuệ, bản lĩnh, khát vọng vươn lên. Lòng yêu nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc không chỉ là tinh thần hy sinh, mà còn là ý chí học tập, sáng tạo khoa học – công nghệ, khởi nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế, giữ gìn bản sắc văn hóa, bảo vệ không gian mạng, và sống trách nhiệm với cộng đồng.
Trong bối cảnh xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, việc phát huy truyền thống yêu nước càng phải gắn liền với thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, đồng thời bảo đảm quyền con người, quyền công dân, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đây chính là cơ sở pháp lý – chính trị để sức mạnh lòng yêu nước được chuyển hóa thành động lực phát triển, hiện thực hóa khát vọng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng vào giữa thế kỷ XXI.
Nguồn: LÊ HOÀNG TRIỀU
Tạp chí điện tử Luật sư Việt Nam
