Cảm ơn chị đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Phong & Partners. Sau khi tìm hiểu các quy định pháp luật có liên quan, chúng tôi có những trao đổi sau về vấn đề pháp lý của chị như sau.
1. Quy định pháp luật
Luật Hôn nhân và gia đình số 52/2014/QH13
Điều 3. Giải thích từ ngữ
14. Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.
Điều 57. Thời điểm chấm dứt hôn nhân và trách nhiệm gửi bán án, quyết định ly hôn
1. Quan hệ hôn nhân chấm dứt kể từ ngày bản án, quyết định ly hôn của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
2. Tòa án đã giải quyết ly hôn phải gửi bản án, quyết định ly hôn đã có hiệu lực pháp luật cho cơ quan đã thực hiện việc đăng ký kết hôn để ghi vào sổ hộ tịch; hai bên ly hôn; cá nhân, cơ quan, tổ chức khác theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự và các luật khác có liên quan.
Điều 65. Thời điểm chấm dứt hôn nhân
Hôn nhân chấm dứt kể từ thời điểm vợ hoặc chồng chết.
Trong trường hợp Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng là đã chết thì thời điểm hôn nhân chấm dứt được xác định theo ngày chết được ghi trong bản án, quyết định của Tòa án.
Điều 66. Giải quyết tài sản của vợ chồng trong trường hợp một bên chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết
2. Khi có yêu cầu về chia di sản thì tài sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về chế độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Bộ luật Dân sự 2015
Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật
1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
a) Không có di chúc;
...
Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
...
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
Điều 655. Việc thừa kế trong trường hợp vợ, chồng đã chia tài sản chung; vợ, chồng đang xin ly hôn hoặc đã kết hôn với người khác
1. Trường hợp vợ, chồng đã chia tài sản chung khi hôn nhân còn tồn tại mà sau đó một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản.
2. Trường hợp vợ, chồng xin ly hôn mà chưa được hoặc đã được Tòa án cho ly hôn bằng bản án hoặc quyết định chưa có hiệu lực pháp luật, nếu một người chết thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản.
Bộ luật Tố tụng dân sự 2015
Điều 212. Ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự
1. Hết thời hạn 07 ngày, kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà không có đương sự nào thay đổi ý kiến về sự thỏa thuận đó thì Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải hoặc một Thẩm phán được Chánh án Tòa án phân công phải ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự, Tòa án phải gửi quyết định đó cho các đương sự và Viện kiểm sát cùng cấp.
2. Giải thích và kết luận
a. Quan hệ hôn nhân giữa chị Mai và chồng đã chấm dứt?
Căn cứ theo khoản 14 Điều 3 và Điều 57 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, quan hệ hôn nhân chấm dứt kể từ ngày mà bản án, quyết định ly hôn của Tòa án có hiệu lực pháp luật. Trong trường hợp của chị Mai mặc dù việc thuận tình ly hôn của chị và chồng đã được Tòa án quận Sơn Trà lập biên bản hòa giải thành vào ngày 20/8/2022 - theo quy định tại khoản 1 Điều 212 Bộ luật Tố tụng dân sự, nếu hết thời hạn 07 ngày, kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà vợ, chồng chị không có ý kiến khác thì Tòa án quận Sơn Trà sẽ ra Quyết định công nhận việc thuận tình ly hôn của vợ, chồng chị. Lúc này việc ly hôn của vợ chồng anh, chị mới được chấm dứt theo Quyết định của Tòa án.
Tuy nhiên, đến ngày 23/8/2022, chồng chị chẳng may qua đời vì tai nạn giao thông nên quan hệ hôn nhân giữa chị và chồng đã tự chấm dứt mà không cần phải có Quyết định công nhận thuận tình ly hôn của Tòa án quận Sơn Trà có hiệu lực.
b. Tài sản của chồng chị Mai được xử lý như thế nào?
Như đã phân tích ở mục a, tuy vợ chồng chị đã làm thủ tục ly hôn tại Tòa án quận Sơn Trà nhưng Quyết định công nhận thuận tình ly hôn chưa có hiệu lực, do đó, hai anh chị vẫn là vợ chồng hợp pháp theo quy định pháp luật. Sau đó, chồng chị qua đời trong thời kỳ hôn nhân hợp pháp nên quan hệ hôn nhân của vợ chồng chị chấm dứt theo tự nhiên và chị trở thành người thừa kế theo pháp luật.
Do chồng chị qua đời đột ngột không có di chúc nên trường hợp của chị thuộc về trường hợp thừa kế theo pháp luật vì không có di chúc - căn cứ theo khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015.
Đối với tài sản nhà và đất tại phường Thọ Quang, quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng thì đây là tài sản chung của vợ chồng chị nay chồng chị chết nên khối tài sản này được chia đôi, một nửa trở thành di sản của chồng chị và một nửa trở thành tài sản của chị - căn cứ theo khoản 2 Điều 66 Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Một lần nữa, như đã trình bày ở trên thì chị là người thừa kế theo pháp luật của chồng chị, đồng thời ngoài chị ra thì cha, mẹ của chồng chị và con chị cũng là người thừa kế theo pháp luật - hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015.
Đối với phần hưởng di sản, cha, mẹ chồng của chị, chị và con chung của vợ chồng chị được hưởng một phần bằng nhau - căn cứ theo khoản 2 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015.
HỆ THỐNG VĂN PHÒNG LUẬT SƯ PHONG & PARTNERS TẠI ĐÀ NẴNG
1. Phong & Partners tại Hải Châu - Thanh Khê
Địa chỉ: Tầng 6 Toà nhà Thành Lợi, 249 Nguyễn Văn Linh, quận Thanh Khê, Đà Nẵng.
Điện thoại: 02363 822 678 - 0905 102 425
2. Phong & Partners tại Sơn Trà
Địa chỉ: 01 Đông Giang, quận Sơn Trà, Đà Nẵng.
Điện thoại: 0905 205 624
3. Phong & Partners tại Liên Chiểu
Địa chỉ: 21 Trương Văn Đa, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng.
Điện thoại: 0961 283 093
4. Phong & Partners tại Ngũ Hành Sơn
Địa chỉ: 03 Chu Cẩm Phong, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng.
Điện thoại: 0905 579 269
5. Phong & Partners tại Cẩm Lệ - Hòa Vang
Địa chỉ: 346 Cách Mạng Tháng Tám, quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng.
Điện thoại: 0901 955 099
Email: phongpartnerslaw@gmail.com
Website: https://phong-partners.com
Fanpage: https://www.facebook.com/phongpartnerslaw
https://www.facebook.com/luatsugioinguhanhson
https://www.facebook.com/luatsusontra
https://www.facebook.com/luatsuquanlienchieu
https://www.facebook.com/LuatsuCamLe