Trước đó, năm 2024, người dân tại xã Bình Nghi, huyện Tây Sơn cho biết, một bãi tập kết cát có diện tích khoảng 2000m2 với trữ lượng lên đến khoảng 6000m3 tồn tại ngay phía dưới đường dây điện cao thế, nằm cách Quốc lộ 19 khoảng hơn 200m.
Theo người dân địa phương, bãi tập kết này đã tồn tại một thời gian dài, hàng ngày có rất nhiều xe trọng tải lớn vào lấy cát. Ông Văn Ngọc Quế, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Nghi cho biết, bãi trữ cát tại thôn 3, xã Bình Nghi là của một doanh nghiệp tại địa phương. Bãi trữ cát này là sai quy định vì sử dụng đất không đúng mục đích.
Tương tự, tại thị trấn Vĩnh Thạnh, huyện Vĩnh Thạnh một bãi tập kết vật liệu xây dựng không phép, trộn bê tông ngay tại chỗ, xả nước thải trực tiếp ra môi trường, làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Bãi có diện tích hàng trăm mét vuông, nằm ngay đầu cầu Vĩnh Hiệp, giáp với khu dân cư.
Theo lãnh đạo UBND thị trấn Vĩnh Thạnh, bãi vật liệu trên của một doanh nghiệp đang thi công các công trình dân sinh trên địa bàn. Theo Báo cáo số 43/BC-UBND ngày 20/5/2024 của UBND thị trấn Vĩnh Thạnh về tình hình kiểm tra hoạt động khai thác, tập kết khoáng sản trên địa bàn, sau khi phát hiện doanh nghiệp tập kết cát, đá cùng một số máy móc dụng cụ tại đầu cầu Vĩnh Hiệp, ngày 06/5/2024, UBND thị trấn Vĩnh Thạnh đã tiến hành làm việc với doanh nghiệp.
Tại buổi làm việc, UBND thị trấn Vĩnh Thạnh đã đề nghị doanh nghiệp thực hiện đúng theo quy định của pháp luật, đặc biệt không chiếm đất để tập kết khoáng sản. UBND thị trấn Vĩnh Thạnh đề nghị doanh nghiệp phải di chuyển trước ngày 20/5/2024 hoặc lập thủ tục thuê đất theo quy định. Nếu không thực hiện, UBND thị trấn Vĩnh Thạnh sẽ tiến hành kiểm tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Đại diện Phòng Tài Nguyên và Môi Trường huyện Vĩnh Thạnh cho biết, khu vực có bãi tập kết vật liệu xây dựng trên được quy hoạch là đất thương mại dịch vụ nên không được phép tập kết vật liệu xây dựng. Việc doanh nghiệp tập kết là tự phát, không được cấp phép.
Gần đây nhất, người dân tiếp tục phản ánh tại phường Nhơn Bình, TP. Quy Nhơn xuất hiện hai “núi” cát nằm giáp đường Điện Biên Phủ và đường Hoa Lư.
Núi cát tại khu vực đường Hoa Lư nằm ngay khu vực ngã tư, sát khu dân cư, đối diện với Bệnh viện Mắt Sài Gòn – Quy Nhơn, có chiều cao cả chục mét. Núi cát tại khu vực đường Điện Biên Phủ nằm trên khu đất trống, gần bãi xe tự phát. Hai núi cát này được tập kết trong thời gian ngắn bởi hàng hàng trăm chuyến xe tải vận chuyển ra vào, không được che chắn gây ảnh hưởng đến cuộc sống người dân.
Khó khăn trong việc di dời, xác định “chủ nhân”
Ông Đỗ Xuân Nhất, Chủ tịch UBND phường Nhơn Bình cho biết, hai núi cát trên đều chưa được cơ quan chức năng cấp phép. Quá trình “hình thành”, các tổ chức, cá nhân chưa liên hệ chính quyền địa phương để cấp phép.
Đến ngày 06/01/2025, UBND phường Nhơn Bình mới chỉ biết núi cát nằm tại khu đất C2 khu quy hoạch dân cư Đông, đường Điện Biên Phủ của Công ty TNHH Nhật Minh. Còn núi cát nằm gần đường Hoa Lư, hiện chưa xác định của tổ chức, cá nhân nào.
Chủ tịch UBND phường Nhơn Bình cho biết thêm, UBND phường cũng đã nhận được phản ánh của người dân về việc núi cát của Công ty TNHH Nhật Minh không có biện pháp che chắn, làm ảnh hưởng đến khu vực xung quanh. Theo đó, vào ngày 26/12/2024, UBND phường Nhơn Bình đã lập biên bản, đề nghị Công ty TNHH Nhật Minh phải có biện pháp che chắn hoặc di dời toàn bộ khối lượng cát trên ra khỏi khu vực không làm ảnh hưởng đến khu dân cư xung quanh. Tại biên bản làm việc, Công ty TNHH Nhật Minh cũng đã hứa thực hiện trong thời gian sớm nhất.
Liên quan đến núi cát chưa xác định được “chủ nhân”, Chủ tịch UBND phường Nhơn Bình cho biết, ngày 17/12/2024, UBND phường Nhơn Bình đã ra Thông báo số 269 về việc yêu cầu di dời tài sản, phương tiện ra khỏi mặt bằng khu đất A2 thuộc đồ án quy hoạch phân khu xây dựng tỉ lệ 1/2000 quỹ đất hai bên đường Điện Biên Phủ nối dài, phường Nhơn Bình. UBND phường Nhơn Bình đã đề nghị các tổ chức, cá nhân liên quan phải di dời toàn bộ khối lượng vật liệu xây dựng ra khỏi khu vực trên trước ngày 20/12/2024.
“Hướng xử lý của địa phương là chờ đơn vị thực hiện”, Chủ tịch UBND phường Nhơn Bình chia sẻ.
.png)
Những vấn đề pháp lý và trách nhiệm của chính quyền sở tại
Luật sư Trương Đức Trung, Văn phòng Luật sư Phong & Partners cho biết, bến, bãi tập kết vật liệu xây dựng được hiểu là địa điểm cụ thể để tập kết và tập kết vật liệu xây dựng.
Hiện nay, pháp luật chưa có quy định cụ thể về địa điểm xây dựng các bãi tập kết, mỗi địa phương sẽ chủ trì quản lý, xây dựng, sử dụng các bến bãi vật liệu xây dựng phù hợp với quy hoạch trên địa bàn. Quản lý, quy hoạch các bên bãi tập kết vật liệu xây dựng luôn là “bài toán” khó khăn đối với các cơ quan chức năng. Bởi lẽ, nó thường tự phát, xây dựng không phép gây ra nhiều hệ lụy đối với môi trường, giao thông và cuộc sống của người dân.
Cùng với đó, pháp luật vẫn chưa có chế tài xử lý trực tiếp hành vi xây dựng bến, bãi tập kết vật liệu xây dựng trái quy định để có cơ sở xử lý. Theo đó, các cơ quan có thẩm quyền thường áp dụng chế tài xử phạt trong lĩnh vực đất đai để xử lý.
Theo Luật sư Trương Đức Trung, tùy theo tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi mà người thực hiện hành vi xây dựng bãi tập kết trái phép có thể bị phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đối với trách nhiệm hành chính, hành vi vi phạm trong lĩnh vực đất đai có thể bị chế tài theo Nghị định 123/2024 ngày 04/10/2024 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Ngoài ra, nếu hành vi xây dựng bãi tập kết vật liệu xây dựng trái phép gây nguy hại đến môi trường, gây cản trở giao thông cũng sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật trong lĩnh vực môi trường hoặc lĩnh vực giao thông đường bộ.
Về trách nhiệm của cơ quan chức năng, Luật sư Trương Đức Trung cho biết, theo quy định tại Điều 241 Luật Đất đai năm 2024, Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời theo thẩm quyền đối với các hành vi chiếm đất, sử dụng đất không đúng mục đích.
Đồng thời, theo quy định tại Điều 30 Nghị định 123/2024/NĐ-CP, Chủ tịch UBND cấp xã có quyền:
“a) Phạt cảnh cáo;
b) Phạt tiền đến 5.000.000 đồng;
c) Tịch thu các giấy tờ đã bị tẩy xóa, sửa chữa, làm sai lệch nội dung, giấy tờ giả đã sử dụng trong việc sử dụng đất;
d) Áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm; buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của mốc địa giới đơn vị hành chính”.
Ngoài ra, theo quy định quản lý nhà nước về vật liệu xây dựng, UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm quản lý nhà nước đối với các hoạt động trong lĩnh vực vật liệu xây dựng trên địa bàn.
Theo đó, UBND cấp tỉnh, thành phố cần có chủ trương ban hành các quyết định về quản lý, sử dụng các bến, bãi tập kết vật liệu xây dựng cát, sỏi trên địa bản phù hợp với quy hoạch địa phương. Từ đó, các cấp, các ngành liên quan có đủ cơ sở để phối hợp thực hiện, theo dõi, kiểm tra, báo cáo cũng như xử lý các trường hợp thực hiện không đúng theo quy định. Đồng thời, thông qua việc ban hành các quy định rõ ràng về việc quy hoạch, tập kết các bến, bãi vật liệu xây dựng, người dân cũng có cơ sở để thực hiện quyền giám sát và phản ánh các sai phạm xảy ra trên địa bàn sinh sống.
“Như vậy, để ngăn chặn hiệu quả tình trạng tập kết bãi cát xây dựng trái phép, các cơ quan địa phương cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần có các quy hoạch và quy định cụ thể về quản lý, sử dụng bến, bãi tập kết vật liệu xây dựng trên địa bàn, tạo hành lang pháp lý rõ ràng để cá nhân, tổ chức có cơ sở tuân thủ và thực hiện”, Luật sư nói.
Bài viết được đăng trên Tạp chí điện tử Luật sư Việt Nam ngày 13/01/2025.
=========================
HỆ THỐNG VĂN PHÒNG LUẬT SƯ PHONG & PARTNERS
LUẬT SƯ PHONG & PARTNERS TẠI TP ĐÀ NẴNG
1. Luật sư Phong & Partners tại Hải Châu - Thanh Khê
Địa chỉ: Tầng 6 Toà nhà Thành Lợi, 249 Nguyễn Văn Linh, Đà Nẵng.
Điện thoại: 02363.822.678 – 0905.102.425
2. Luật sư Phong & Partners tại Sơn Trà
Địa chỉ: 01 Đông Giang, quận Sơn Trà, Đà Nẵng
Điện thoại: 0905.205.624
3. Luật sư Phong & Partners tại Liên Chiểu
Địa chỉ: 223 Nguyễn Sinh Sắc, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng.
Điện thoại: 0961.283.093
4. Luật sư Phong & Partners tại Ngũ Hành Sơn
Địa chỉ: 03 Chu Cẩm Phong, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng
Điện thoại: 0905.579.269
5. Luật sư Phong & Partners tại Cẩm Lệ - Hòa Vang
Địa chỉ: 346 Cách Mạng Tháng Tám, quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng.
Điện thoại: 0901.955.099
LUẬT SƯ PHONG & PARTNERS TẠI TP HỒ CHÍ MINH
Địa chỉ: Tầng 9, Toà nhà K&M, số 33 Ung Văn Khiêm, phường 25, quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh.
Điện thoại: 0905.503.678 – 02822.125.678
Email: phongpartners.hcmc@gmail.com
LUẬT SƯ PHONG & PARTNERS TẠI QUẢNG NAM
Địa chỉ: 63 Hoàng Diệu, phường Vĩnh Điện, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam.
Điện thoại: 0905.794.678
LUẬT SƯ PHONG & PARTNERS TẠI TÂY NGUYÊN
Địa chỉ: 05 Nguyễn Trường Tộ, phường Diên Hồng, thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai.
Điện thoại: 0901.955.099
Email: phongpartnerslaw@gmail.com
Website: https://phong-partners.com
Fanpage: https://www.facebook.com/phongpartnerslaw
https://www.facebook.com/phongpartnerslaw.hcmc
https://www.facebook.com/luatsugioinguhanhson
https://www.facebook.com/luatsusontra
https://www.facebook.com/luatsuquanlienchieu
