1. Hộ kinh doanh và Công ty khác nhau như thế nào?

Hộ kinh doanh và Công ty là hai mô hình tổ chức kinh doanh phổ biến tại Việt Nam.

Khoản 1 Điều 82 Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp quy định: “1. Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ.”

Hiện nay, pháp luật không đưa ra một định nghĩa cụ thể thế nào “công ty”. Theo Luật Doanh nghiệp 2020, thuật ngữ “Công ty” được dùng để chỉ các loại hình doanh nghiệp: Công ty trách nhiệm hữu hạn, Công ty cổ phần và Công ty hợp danh. Có thể hiểu Công ty chính là Doanh nghiệp theo khoản 10 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020: “10. Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh. Được thành lập và đăng ký theo quy định của pháp luật với mục tiêu kinh doanh.”

Có thể thấy, Hộ kinh doanh và Công ty có những điểm khác biệt cơ bản sau:

2. Vì sao nên chuyển đổi từ Hộ kinh doanh thành Công ty?

Việc chuyển đổi từ Hộ kinh doanh thành Công ty là cơ hội để các Hộ kinh doanh bước vào hệ sinh thái kinh doanh chuyên nghiệp hơn. Theo đó, với những Hộ kinh doanh nghiêm túc, có định hướng làm ăn lâu dài sẽ thấy rất rõ lợi ích của việc chuyển đổi này:

• Mở rộng quy mô kinh doanh, tăng số lượng nhân sự làm việc, đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng
• Tăng uy tín, tiếp cận được nhiều nhà phân phối lớn. Công ty có tư cách pháp nhân, có con dấu, mã số thuế riêng, giúp doanh nghiệp dễ dàng ký kết hợp đồng, tạo dựng niềm tin với đối tác, khách hàng. Việc xuất hóa đơn hàng hóa cũng là một cách chứng minh về nguồn gốc xuất xứ và chất lượng hàng hóa.
• Dễ dàng huy động vốn đầu tư, vay vốn ngân hàng.
• Thuận lợi trong hoạt động quản lý và kế toán
• Chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn góp;
• Hưởng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp như miễn giảm thuế, tiếp cận vốn, đào tạo nhân sự...

3. Những lưu ý khi chuyển đổi từ Hộ kinh doanh thành Công ty

Khi chuyển đổi thành Công ty, Hộ kinh doanh cần lưu ý các vấn đề liên quan như sau:

• Mã số thuế: Sẽ được cấp mã số thuế mới theo Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Mã số thuế của hộ kinh doanh cũ sẽ chấm dứt hiệu lực và được tiếp tục sử dụng làm mã số thuế cá nhân.
• Nghĩa vụ thuế: Trước khi chuyển đổi, Hộ kinh doanh phải có trách nhiệm hoàn thành nghĩa vụ thuế với cơ quan quản lý thuế.

4. Hồ sơ chuyển đổi từ Hộ kinh doanh thành Công ty

Căn cứ khoản 2 Điều 27 Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, hồ sơ chuyển đổi từ Hộ kinh doanh thành Công ty gồm:

• Bản sao giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh;
• Bản sao giấy chứng nhận đăng ký thuế;
• Điều lệ công ty;
• Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp;
• Danh sách thành viên, danh sách chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp (nếu có) (đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên, công ty hợp danh) hoặc danh sách cổ đông sáng lập và danh sách cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài; danh sách chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp (nếu có) (đối với công ty cổ phần);
• Trường hợp thành viên góp vốn thành lập công ty là tổ chức cần bổ sung: Bản sao hợp lệ quyết định thành lập, giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, tài liệu tương đương khác của tổ chức;
• Bản sao hợp lệ CMND/CCCD/hộ chiếu của người đại theo diện theo pháp luật, của các thành viên, cổ đông;
• Giấy ủy quyền cho người nộp hồ sơ (nếu người đại diện theo pháp luật không trực tiếp đi nộp hồ sơ);
• Bản sao hợp lệ CMND/CCCD/hộ chiếu của người được ủy quyền.
• Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của Luật Đầu tư.

5. Hướng dẫn thủ tục chuyển đổi Hộ kinh doanh thành Công ty

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Hộ kinh doanh chuẩn bị 01 bộ hồ sơ tương ứng với từng loại hình doanh nghiệp.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại Sở Tài chính

• Nộp hồ sơ trực tiếp tại Phòng Đăng ký kinh doanh - Sở Tài chính tỉnh/thành phố nơi Công ty đặt trụ sở.
• Nộp hồ sơ tại Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.

Bước 3: Sở Tài chính kiểm tra hồ sơ và trả kết quả

• Thời hạn giải quyết hồ sơ: 5 - 7 ngày kể từ ngày nộp hồ sơ
• Hồ sơ hợp lệ, Phòng Đăng ký kinh doanh cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp cho Hộ kinh doanh chuyển đổi.
• Hồ sơ không hợp lệ, Phòng Đăng ký kinh doanh ra thông báo bằng văn bản nêu rõ lý do để doanh nghiệp chỉnh sửa hồ sơ.

Bước 4: Giải thể hộ kinh doanh cá thể

Trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, Phòng Đăng ký kinh doanh gửi bản sao Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và bản chính Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh đến Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi hộ kinh doanh đặt trụ sở để thực hiện chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh.

Bước 5: Đăng bố cáo trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp

Công ty phải đăng thông báo về việc thành lập doanh nghiệp trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.

6. Những việc cần làm sau khi thành lập Công ty

• Làm con dấu pháp nhân, biển hiểu Công ty
• Mua chữ ký số.
• Mở tài khoản ngân hàng.
• Nộp hồ sơ khai thuế ban đầu.
• Nộp tờ khai lệ phí môn bài.
• Mua chữ ký số và thông báo phát hành hóa đơn điện tử.
• Đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động.
• Hoàn thiện các điều kiện về giấy phép, chứng chỉ, vốn.

 7. Các câu hỏi thường gặp

(1) Công ty phải nộp những loại thuế nào?

Công ty phải nộp các loại thuế sau: Lệ phí môn bài, thuế thu nhập doanh nghiệp, giá giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, thuế xuất nhập khẩu…

(2) Doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh được miễn giảm thuế, phí gì?

• Miễn phí hỗ trợ tư vấn, hướng dẫn hồ sơ, thủ tục thành lập doanh nghiệp;
• Miễn lệ phí đăng ký doanh nghiệp và phí công bố thông tin doanh nghiệp lần đầu;
• Miễn phí thẩm định, phí, lệ phí cấp phép kinh doanh lần đầu đối với ngành, nghề kinh doanh có điều kiện;
• Miễn lệ phí môn bài trong thời hạn 03 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký DN lần đầu;
• Miễn, giảm tiền sử dụng đất có thời hạn theo quy định của pháp luật về đất đai.

(3) Doanh nghiệp mới thành lập có cần mua hóa đơn điện tử?

Có. Doanh nghiệp bắt buộc đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử.

(4) Doanh nghiệp vừa thành lập có phải tham gia BHXH không?

Có. Trong vòng 30 ngày kể từ ngày ký hợp đồng lao động chính thức với người lao động, doanh nghiệp phải nộp hồ sơ tham gia bảo hiểm cho người lao động.